Tác hại của rác thải nhựa đối với môi trường, sinh vật biển và kinh tế xã hội

     Gia tăng các chất thải nhựa là vấn đề vô cùng nhức nhối của toàn cầu, hầu hết ai cũng biết rằng chúng mang đến nhiều nguy hiểm cho nhân loại thế nhưng để hiểu tác hại của rác thải nhựa không phải ai cũng nắm được. Hãy cùng tìm hiểu thông tin chi tiết và cách khắc phục hiệu quả.

1. Những thông tin cần biết về rác thải nhựa

     Cần hiểu biết về các rác thải nhựa để có những cách giảm thiểu hiện tượng trên, giúp môi trường trong lành và nâng cao sức khỏe con người. 

1.1 Rác thải nhựa là gì? 

     Rác thải nhựa chính là những đồ dùng, vật dụng làm bằng nhựa (chủ yếu nhựa PE) bị thải ra ngoài môi trường sống sau quá trình sử dụng chúng. 

     Các loại rác thải nhựa phải liệt kê như: túi nhựa, ống hút nhựa, vỏ chai, thùng nhựa hay các chất dẻo tổng hợp...Chúng bị phân hủy dưới ánh nắng mặt trời, thế nhưng thời gian để chúng phân hủy lại rất lâu, phải tính hàng trăm năm, thậm chí đến hàng ngàn năm. 

1.2 Thực trạng rác thải nhựa trên thế giới

     Mỗi năm trên thế giới sử dụng khoảng 500 tỷ túi nhựa, khoảng 40% nhựa được sản xuất ra không được sử dụng đến. Còn riêng đối với Việt Nam, mỗi năm thải ra ngoài môi trường khoảng từ 1,8 triệu tấn nhựa và khoảng 730.000 tấn rác thải nhựa đổ ra biển. 

     Càng ngày, tình trạng sản xuất cũng như tiêu dùng đồ nhựa tăng lên không ngừng ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe của con người vì thế nếu không có biện pháp để xử lý tình trạng trên chỉ trong vòng một thời gian ngắn toàn cầu sẽ ngập tràn chỉ toàn rác thải. 

1.3 Thực trạng rác thải nhựa ở Việt Nam

     Theo kết quả đánh giá từ Bộ tài nguyên và Môi trường, thực trạng rác thải nhựa ở Việt Nam vô cùng nghiêm trọng, lượng chất thải nhựa và túi nilon ở mức khá cao (chiếm đến 8-12% trong chất thải rắn sinh hoạt). Theo đó, lượng rác thải nhựa tại Việt Nam còn tăng dần theo từng năm, ảnh hưởng rất xấu đến môi trường, thậm chí còn được các chuyên gia môi trường đánh giá là "ô nhiễm trắng" nên cần phải có các biện pháp khắc phục, xử lý kịp thời. 

1.4 Rác thải nhựa có nguồn gốc từ đâu? 

     Có thể bạn cũng biết, rác thải nhựa được hình thành từ rất nhiều nguồn khác nhau, từ chính các hoạt động của con người trong sinh hoạt và các hoạt động sản xuất: 

 + Từ trong sinh hoạt: Như các túi nilon, chai nhựa, ống hút nhựa, thùng nhựa...các của hộ gia đình.

 + Từ các hoạt động sản xuất, thi công trong các nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp...

 + Từ các hoạt động du lịch, dịch vụ: Cốc, chai nhựa dùng một lần, hộp đựng thức ăn bằng nhựa...

 + Từ khu y tế, bệnh viện: Kim tiêm, gang tay, chai, lọ thuốc...

2. Tác hại của rác thải nhựa

     Tác hại của việc sử dụng rác thải nhựa là rất lớn đối với cuộc sống của chúng ta. Bởi, đa phần chúng chỉ được xử lý theo kiểu chôn lấp hoặc bị bỏ và thải ra môi trường, thậm chí đốt... sẽ để lại vô vàn nguy hại cho cuộc sống nhân loại. 

2.1. Tác hại của rác thải nhựa đến sức khoẻ con người

Tác hại của rác thải nhựa đến con người rất phức tạp, cụ thể như sau: 

- Chúng bị thải ra môi trừng hoặc bị chôn lấp, theo thời gian sẽ bị phân rã thành những mảnh nhựa với rất nhiều kích cỡ khác nhau như: micro, nano, pico... Những mảnh vi nhựa này sẽ lẫn vào đất, môi trường và không khí...sẽ khiến cho các loài sinh vật biển, chính con người ăn phải, đưa chúng vào cơ thể đe dọa đến sức khỏe. 

- Còn riêng với những loại rác thải nhựa đốt để xử lý, sẽ sinh ra các loại khí độc bao gồm: khí dioxin, furan…sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn dịch, thậm chí gây ung thư. 

- Trong một số loại túi nilon có thể lẫn lưu huỳnh, dầu hỏa nguyên chất... vì thế khi đốt cháy gặp hơi nước sẽ tạo thành các loại axit sunfuric gây ra mưa axit vô cùng nguy hiểm đối với sức khỏe con người và sinh vật. 

- Đặc biệt hiện nay, có rất nhiều các sản phẩm nhựa kém chất lượng được sản xuất với số lượng lớn, trong quá trình sử dụng sẽ sản sinh ra BPA - đây là chất độc hại và gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm ở người như vô sinh, tiểu đường thậm chí gây ung thư… 

2.2. Tác hại của rác thải nhựa đối với sinh vật biển

     Không chỉ ảnh hướng đến sức khỏe của con người, rác thải nhựa còn tác động xấu đến các loại sinh vật khác trên trái đất, trong đó ảnh hưởng nghiêm trọng nhất phải kể đến là các loại sinh vật biển. Bởi khi rác thải đổ ra đất, biển sẽ phá hủy hoặc suy giảm đa dạng sinh học, chúng sẽ làm chết các loại sinh vật biển nếu như chúng không may mắc hoặc ăn phải. 

     Theo báo cáo của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) ước tính đã có khoảng hơn 100 triệu động vật biển đã chết bởi vì rác thải nhựa. Trong đó: Hơn 260 loài sinh vật biển đã bị vướng hoặc ăn phải rác thải nhựa, trong đó có cả cá voi. 

2.3. Tác hại của rác thải nhựa đến môi trường

Nguy hại của rác thải nhựa không thể không nhắc đến chính là ảnh hưởng xấu đến môi trường: 

 + Rác thải nhựa bị chôn lấp sẽ phân rã thành các mảnh vi nhựa nhỏ, nằm xen bên trong đất, từ đó ảnh hưởng xấu đến nguồn nước ngầm.

 + Rác thải ở trên rừng núi nếu lẫn trong đất sẽ làm mất kết cấu của đất, lâu dần giảm khả năng giữ nước và gây ra tình trạng xói mòn, sạt lở đất ở vùng núi.