Bánh vít là bộ phận không thể thiếu trong rất nhiều các loại máy móc. Tuy đây chỉ là một chi tiết nhỏ nhưng chế tạo rất phức tạp

Ứng dụng của bánh vít trong cuộc sống hằng ngày

     Bánh vít được dùng trong truyền động trục vít để truyền động cho 2 trục chéo nhau một góc 90 độ. Bánh vít là bánh bị dẫn. Truyền động bánh vít được sử dụng hầu trong các loại máy: máy trục, ô tô, máy cắt gọt kim loại và dùng để truyền công suất nhỏ hơn hoặc bằng 50 KW. Ở nhiều nước người ta đã xây dựng nhà máy , phân xưởng chuyên sản xuất bánh răng, bánh vít với trình độ cơ khí hóa và tự động hóa cao.

     Chế tạo bánh vít là một công việc tương đối phức tạp. Truyền động bánh vít ngoài các yêu cầu tính toán, thiết kế thì bộ truyền động này phải dựa theo thực tế tình trạng làm việc, tiếp theo là lựa chọn các thông số tính toán.

Cách chế tạo bánh vít

     Khi chế tạo bánh vít, trước hết cần có dao. Dao về cơ bản giống trục vít ăn khớp với bánh vít định chế tạo: cùng bước xoắn, cùng số đầu mối, tuy nhiên  khích thước có thể khác một chút.

     Ví dụ đường kính ngoài hơi lớn hơn để cắt tạo khe hở chân răng của bánh vít, ren hơi gầy hơn để tạo lượng dư mài hoặc chạy rà trên bánh vít. Điểm khác cơ bản là trên dao tạo các lưỡi cắt (thường là do các rãnh phay tạo thành). Khi cắt gọt, vị trí của dao và phôi bánh vít, tốc độ quay của chúng giống như khi ăn khớp (phải có máy phay lăn răng mới làm được điều này) nhưng lúc đầu khoảng cách trục lớn hơn, dao và phôi không chạm nhau.

     Trong quá trình dao và phôi quay, khoảng cách này giảm dần, xảy ra sự cắt gọt tạo thành răng của bánh vít. Giảm đến khoảng cách trục của bộ truyền thì thôi.

     Cách nêu trên chỉ có thể thực hiện được ở những nhà máy có đủ điều kiện: có máy phay lăn răng và dao tiêu chuẩn(hoặc có thể chế tạo dao).

Khi không yêu cầu cao về chất lượng, có thể gia công theo những cách sau:

– Dùng dao phay đĩa phay từng răng của bánh vít trên máy phay vạn năng.

     Chú ý: Dao phải có profin gần giống profin răng bánh vít, đường kính ngoài bằng đường kính trục vít ăn với bánh vít định chế tạo. Phải xoay dao hợp với chiều nghiêng của răng bánh vít.
– Chạy cà răng bánh vít vừa phay trên: Làm dao cà có dạng giống hệt trục vít ăn với bánh vít định chế tạo, trên đó có phay một số rãnh dọc để tạo lưỡi cắt và tôi cứng tương đối. Cặp dao cà lên trục chính máy tiện (có chống tâm).

– Làm đồ gá lắp phôi bánh vít lên bàn dao máy tiện, cho phép bánh vít quay tự do trên trục thẳng đứng. Chỉnh vị trí của dao và phôi bánh vít giống như khi ăn khớp nhưng khoảng cách trục hơi xa mà vẫn có sự ăn khớp giữa chúng. Cho trục chính máy tiện quay, dao quay sẽ làm bánh vít quay theo. Dùng bàn dao ngang giảm dần khoảng cách trục, dao sẽ gọt dần bánh vít cho đến khi đạt khoảng cách trục yêu cầu.

     Chế tạo bánh vít không hẳn quá khó khăn, tuy nhiên đòi hỏi về sự cầu kỳ trong từng chi tiết. Điều đặc biệt cần có máy móc, dao phù hợp và trình độ công nhân phải có tay nghề cao thì mới có được những sản phẩm bánh vít đạt tiêu chuẩn.